Gia Lai tổ chức kỷ niệm 60 năm thắng lợi Chiến dịch Plei Me vào ngày 18 và 19-11

Hội thảo khoa học “60 năm thắng lợi Chiến dịch Plei Me” sẽ diễn ra tại phường Pleiku vào ngày 18-11, quy tụ các nhà nghiên cứu, nhân chứng lịch sử và đại diện lực lượng vũ trang để trao đổi, làm rõ giá trị lịch sử, tầm vóc của chiến dịch trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Lễ kỷ niệm sẽ được tổ chức trọng thể tại Quảng trường Kpă Klơng, xã Chư Prông vào ngày 19-11. Trong chương trình có lễ dâng hoa, dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Chư Prông.

Trong khuôn khổ lễ kỷ niệm còn có nhiều hoạt động ý nghĩa như: Thăm lại chiến trường xưa tại di tích Chiến thắng Plei Me (xã Ia Pia) và thung lũng Ia Drăng (xã Ia Púch); triển lãm ảnh, tư liệu, hiện vật về Chiến dịch Plei Me; chương trình nghệ thuật chào mừng; các hoạt động giao lưu với nhân chứng lịch sử, nói chuyện chuyên đề, văn nghệ - thể thao tại các địa phương, đơn vị.

Chiến dịch Plei Me diễn ra từ ngày 19/10 đến 19/11/1965, với hai chiến thắng vang dội tại Plei Me và thung lũng Ia Drăng. Chiến thắng Plei Me là trận mở màn thắng Mỹ trên chiến trường Tây Nguyên của quân giải phóng miền Nam, có ý nghĩa đặc biệt.

Làm thay đổi cục diện chiến tranh

Cuối năm 1965, thực hiện chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, Mỹ đưa quân trực tiếp vào tham chiến ở miền Nam Việt Nam nhằm cứu vãn sự sụp đổ của chính quyền và quân đội Sài Gòn. Trên chiến trường Tây Nguyên, bộ chỉ huy quân Mỹ quyết định điều Sư đoàn Kỵ binh không vận 1 và một lữ đoàn dù của Sư đoàn 101 lên chiếm đóng An Khê, thực hiện nhiệm vụ ngăn chặn hoạt động của chủ lực quân giải phóng miền Nam, chia cắt Tây Nguyên với vùng đồng bằng ven biển miền Trung, cắt đứt sự chi viện của hậu phương lớn miền Bắc cho cách mạng miền Nam qua hệ thống đường mòn Hồ Chí Minh và từ Lào sang.

Trước hành động của địch, Bộ Tư lệnh mặt trận Tây Nguyên quyết định mở Chiến dịch Plei Me do Thiếu tướng Chu Huy Mân làm Tư lệnh kiêm Chính ủy chiến dịch, để tiêu diệt một bộ phận quan trọng quân chủ lực Sài Gòn, kéo Mỹ ra ứng cứu; nếu quân Mỹ ra thì cố gắng diệt một bộ phận quân Mỹ để tìm hiểu khả năng tác chiến của chúng, xây dựng cách đánh Mỹ cho bộ đội ta.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đề ra, Bộ tư lệnh Chiến dịch Plei Me huy động 3 Trung đoàn Bộ binh 320, 33 và 66, cùng một tiểu đoàn đặc công, một tiểu đoàn pháo binh, một tiểu đoàn súng máy phòng không 12,7 mm và lực lượng vũ trang địa phương.

Thực hiện chủ trương “đánh điểm, diệt viện”, trước đánh ngụy, sau diệt Mỹ, kéo quân Mỹ ra xa căn cứ của chúng, đi sâu vào các vùng rừng núi hiểm trở để tiêu diệt, đêm 19/10/1965, ta diệt đồn Chư Ho, vây ép đồn Plei Me để buộc địch phải đến giải vây. Ngày 23/10, ta phục kích diệt Chiến đoàn thiết giáp 3 quân đội Sài Gòn đến ứng cứu trên đường 21, buộc Sư đoàn Kỵ binh không vận 1 Mỹ phải đưa hai tiểu đoàn của Lữ đoàn 1 vào tham chiến. Từ ngày 14/11, Mỹ đưa Lữ đoàn Kỵ binh không vận 3 vào chiến đấu và dùng chiến thuật "nhảy cóc" đổ quân xuống khu vực núi Chư Prông định bất ngờ đánh vào sau lưng đội hình ta. Dựa vào trận địa đã chuẩn bị sẵn, từ ngày 14 - 17/11/1965, ta chặn đánh quyết liệt, dồn quân Mỹ về thung lũng Ia Đrăng, tiến công tiêu diệt gần hết một tiểu đoàn quân Mỹ, hoàn thành thắng lợi trận then chốt chiến dịch. Phát huy kết quả chiến đấu, ta đẩy mạnh tiến công, buộc Lữ đoàn Kỵ binh không vận 3 phải rút khỏi Ia Đrăng.

Thành công của Chiến dịch Plei Me đã góp phần xua tan nỗi lo ngại về sức mạnh của Mỹ, hạ uy thế của chúng, trực tiếp củng cố niềm tin vào quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ của quân và dân ta, khơi dậy khí thế hăng hái đánh Mỹ trên toàn chiến trường, góp phần cùng miền Nam anh hùng đánh bại cuộc phản công chiến lược mùa khô lần thứ nhất của Mỹ.

Nói về sự kiện này, Trung tướng Harold Moore - nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1, Trung đoàn Kỵ binh không vận 7, Sư đoàn Kỵ binh không vận 1 đã từng tham chiến ở Ia Đrăng khẳng định đây là “trận chiến đấu làm xoay chuyển cục diện chiến tranh”.

Sức sống mới trên thung lũng Ia Đrăng

Các địa danh, địa điểm gắn với những trận đánh lừng lẫy trên vùng đất biên cương phía tây nam tỉnh Gia Lai như thung lũng Ia Drăng nay thuộc địa phận xã Ia Púch, địa điểm đặt bia Chiến thắng Plei Me ở xã Ia Ga, thác Nhà Thương ở xã Ia Pia... giờ đây đã hình thành nên tuyến du lịch chiến trường xưa đầy cảm xúc.

Địa điểm Chiến thắng Plei Me (nay thuộc thôn Tân Thủy, xã Ia Pia) đã được xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia năm 2009; còn địa điểm Chiến thắng thung lũng Ia Drăng được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh năm 2024.

Lễ kỷ niệm 60 năm thắng lợi Chiến dịch Plei Me là dịp tuyên truyền, khẳng định tầm vóc lịch sử của chiến dịch trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước; ca ngợi tinh thần chiến đấu anh dũng, sáng tạo, đoàn kết của quân và dân ta; đồng thời biểu dương thành tựu to lớn của Nhân dân Gia Lai sau 60 năm phát huy truyền thống anh hùng, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Sự kiện cũng góp phần bồi đắp lòng yêu nước, giáo dục truyền thống cách mạng cho các tầng lớp Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ hôm nay.

Nguồn: Báo Gia Lai.